PATENT

VE FAYDALI MODEL

Buluş Nedir?

Buluş, tarım dâhil sanayideki herhangi bir teknik bir problemin çözümüdür. Günlük hayatta buluş devrim niteliği taşıyan bir yenilik olarak algılansa da gerçekte teknik bir problemin çözümü olan her şey buluş kapsamına girer.

Buluşlar insanların hayatını kolaylaştıran teknik yeniliklerdir. Özellikle sanayi devriminden sonra bilimsel teorilerin pratiğe uygulanması ile teknik yenilikler giderek artmıştır ve günümüzde rekabetin en önemli unsurlarından biri haline gelmiştir. Bu gün dünyadaki birçok büyük şirketin temeli buluş ve yenilik yapmaya dayalıdır.

Yapılan yeniliklerin taklit edilmesinin önlenmesi hem buluş yapanın ödüllendirilmesi, hem de taklitçiliğin önlenmesi gereklidir.

Patent tescil Nedir?

Patent tescil , genel anlamda teknik yeniliklere verilen bir koruma belgesidir.

Sınai Mülkiyet anlamında patentler; yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve tekniğin bilinen durumunu aşan buluşlar için buluş sahibine belirli bir süre buluşunu üretme, kullanma, satma veya ihraç etme hakkı veren koruma belgeleridir.

Patentler teknolojik yeniliklerin üretilmesi, buluşçuların korunması ve bilginin yaygınlaştırılması için elzemdir. Bu gün dünyadaki birçok gelişmiş ülkenin teknolojik olarak önde olmasının bir sebebi de iyi bir patent tescil korumasına sahip olmalarıdır.

Patent koruması için sanıldığının aksine dünyayı yerinden oynatan buluş yapmak gerekmez. Yeni olan, sanayiye uygulanabilen ve tekniğin bilinen durumunu aşan herhangi bir yenilik için patent koruması elde edilebilir.

Avrupa Patent Vekilleri Birliğinin (EPI) verilerine göre dünyada yılda 1 milyondan fazla patent başvurusu yapılmaktadır.

Patent Alınabilmesi için Aranan Kriterler

Her buluş patent ile koruma altına alınamaz. Bir buluşun patent ile koruma altına alınabilmesi için;

Buluşun yeni olması.

Sanayiye uygulanabilmesi.

Tekniğin bilinen durumunu aşması kriterlerine uygun olması gerekir.

Patent tescil ile Korunamayacak Buluş Konuları

Keşifler, bilimsel teoriler, matematiksel metotlar.

Zihni, ticari veya oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar.

Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar.

Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller.

İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan veya hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.

Patent Çeşitleri

Buluşlar Türkiye’de 3 sistemle korunabilir;

• İncelemeli Patent Sistemi
• İncelemesiz Patent Sistemi
• Faydalı Model

İncelemeli Patent Sistemi

Bir araştırma raporuna dayanılarak alınabilen bir belgedir. İncelenerek verilen patentin süresi başvuru tarihinden itibaren hesaplanan ve uzatılamayan yirmi yıldır. Bu süre uzatılamaz.

İncelemesiz Patent Sistemi

İncelemesiz verilen patentin süresi yedi yıldır. İnceleme talebinin yedi yıllık süre içinde yapılması ile inceleme sonucunda Patent tescil verilmesine kesin olarak karar verilmesi halinde patentin süresi başvuru tarihinden itibaren hesaplanan yirmi yıla tamamlanır. İnceleme talebinin, başvuru tarihinden itibaren en geç yedi yıl içinde yapılmaması halinde Patent tescil hakkı sona erer. Yedi yıllık sürenin geçmesinden sonra, inceleme talebi yapılamaz.

Faydalı Model

Faydalı model, Türkiye’de ve dünyada yeni olan ve sanayiye uygulanabilen buluşların sahiplerine, bu buluş konusu ürünü üretme ve pazarlama hakkının tanınmasıdır. Başvurunun ilanından itibaren üç ay içinde, menfaati olan her kişi veya kurum, faydalı model belgesi verilmesi için yapılan başvuruya gerekçe göstererek itirazda bulunabilir. Faydalı model belgesi, başvuru tarihinden itibaren on yıllık bir süre için verilir. Bu süre uzatılamaz.

Faydalı model belgesi verilmesi işlemleri, Patent tescil verilmesine oranla, hem zaman hem de maliyet açısından daha elverişlidir.